Μια είδηση-σεισμός συγκλονίζει την Ανατολική Μεσόγειο και φέρνει ξανά το Κυπριακό στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Political και ρεπορτάζ του Γιώργου Σ. Σκορδίλη, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών φέρεται να εξετάζει πρόταση σταδιακής αποχώρησης τουρκικών στρατευμάτων από το κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου «πακέτου» συνεργασίας με την Άγκυρα σε ζητήματα άμυνας και ενέργειας.
Η αποκάλυψη αυτή, που προήλθε από το Washington Examiner, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία, όπου πολιτικοί κύκλοι και αναλυτές απορρίπτουν το ενδεχόμενο ακόμη και περιορισμού της στρατιωτικής παρουσίας χωρίς πλήρη πολιτική συμφωνία στο Κυπριακό. Για την τουρκική ηγεσία, η παρουσία στρατευμάτων στη Μεγαλόνησο αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και αναπόσπαστο στοιχείο της «εθνικής ασφάλειας».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ουάσιγκτον αναζητά τρόπους να επανεκκινήσει τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, αξιοποιώντας την τριμερή συνεργασία Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ και τα μεγάλα ενεργειακά σχέδια που αναπτύσσονται στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ιδέα μιας σταδιακής αποχώρησης, αν και σε υπηρεσιακό επίπεδο, θα αποτελούσε ριζική ανατροπή των ισορροπιών που διατηρούνται εδώ και μισό αιώνα στο νησί.
Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν πως η κίνηση αυτή εντάσσεται στην προσπάθεια των ΗΠΑ να ανακτήσουν τον ρόλο του ρυθμιστή στην περιοχή, προσφέροντας ανταλλάγματα στην Τουρκία προκειμένου να διασφαλίσουν σταθερότητα και ενεργειακή συνεργασία.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις στην Άγκυρα είναι οξύτατες. Στελέχη του κυβερνώντος κόμματος και φιλοκυβερνητικά μέσα κάνουν λόγο για «ανεδαφικό σενάριο» και «προσπάθεια αμερικανικής επιρροής», ενώ κάποιοι προειδοποιούν ότι μια τέτοια πρόταση θα προκαλούσε βαθύ πολιτικό ρήγμα στο εσωτερικό της χώρας.
Από την πλευρά της Κύπρου, η προοπτική μιας αμερικανικής πρωτοβουλίας αντιμετωπίζεται με συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς πολλοί θυμίζουν πως παρόμοιες ιδέες έχουν κατατεθεί και στο παρελθόν χωρίς αποτέλεσμα. Τα ζητήματα των εγγυήσεων, της πολιτικής ισότητας και του μέλλοντος των στρατιωτικών εγκαταστάσεων παραμένουν αγκάθια δύσκολα να ξεπεραστούν.
Αναλυτές σημειώνουν ότι μια τέτοια εξέλιξη, αν επιβεβαιωθεί, θα αλλάξει άρδην τον γεωπολιτικό χάρτη της Μεσογείου. Η Κύπρος θα μπορούσε να μετατραπεί σε κόμβο σταθερότητας και ενεργειακής διασύνδεσης, ενώ η Τουρκία θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στην εμμονή της κατοχής ή στην είσοδο σε μια νέα εποχή συνεννόησης με τη Δύση.
Το μόνο βέβαιο είναι πως, μετά τη διαρροή αυτή, ο «φάκελος Κύπρος» ξανανοίγει — και η σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου παίρνει φωτιά.