Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάρκο Ρούμπιο, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις με τις πρόσφατες δηλώσεις του στην Κόστα Ρίκα, κατηγορώντας τις κυβερνήσεις της Νικαράγουας, της Βενεζουέλας και της Κούβας ως «εχθρούς της ανθρωπότητας». Σύμφωνα με τον Ρούμπιο, αυτά τα καθεστώτα είναι υπεύθυνα για τη μεταναστευτική κρίση στο δυτικό ημισφαίριο, καθώς «δημιούργησαν» τις συνθήκες που αναγκάζουν χιλιάδες πολίτες να εγκαταλείπουν τις χώρες τους.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, γιος Κουβανών μεταναστών, υποστήριξε πως «τα συστήματα αυτών των χωρών δεν λειτουργούν», γεγονός που οδηγεί σε μαζικές μεταναστευτικές ροές. Η δήλωσή του προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τις κυβερνήσεις των τριών χωρών.
Ο πρόεδρος της Κούβας, Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, απάντησε μέσω X, κατηγορώντας τις ΗΠΑ για «ξεδιάντροπη υποκρισία» και υποστηρίζοντας ότι η μετανάστευση από την Κούβα σχετίζεται άμεσα με το εμπάργκο που επιβάλλεται στη χώρα. Παρομοίως, ο υπουργός Εξωτερικών της Βενεζουέλας, Ιβάν Χιλ, χαρακτήρισε τις δηλώσεις του Ρούμπιο ως έκφραση «νοσηρής εμμονής», επισημαίνοντας πως οι πραγματικοί εχθροί της ανθρωπότητας είναι εκείνοι που προκαλούν πολέμους και δυστυχία παγκοσμίως.
Ανάλυση του Σκεπτικού του Ρούμπιο
Το σκεπτικό πίσω από τις δηλώσεις του Μάρκο Ρούμπιο αντικατοπτρίζει μια στρατηγική της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που επιδιώκει να αποδώσει ευθύνες για τη μεταναστευτική κρίση σε συγκεκριμένα καθεστώτα, ενισχύοντας παράλληλα το αφήγημα περί «καθεστώτων που απειλούν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Αυτή η ρητορική εξυπηρετεί την εσωτερική πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης Τραμπ, που επικεντρώνεται στην αυστηροποίηση των μεταναστευτικών πολιτικών και την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων.
Η σύνδεση της μετανάστευσης με τα «αποτυχημένα καθεστώτα» της Λατινικής Αμερικής δημιουργεί μια αφήγηση που δικαιολογεί τόσο τις απελάσεις όσο και την αυξημένη στρατιωτική και διπλωματική πίεση προς αυτές τις χώρες. Παράλληλα, επιδιώκεται να κατευθυνθεί η δημόσια συζήτηση από τις εσωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το αμερικανικό μεταναστευτικό σύστημα προς εξωτερικούς παράγοντες.
Ωστόσο, η αντίδραση των ηγετών της Κούβας, της Βενεζουέλας και της Νικαράγουας αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα του ζητήματος. Οι χώρες αυτές αποδίδουν τις μεταναστευτικές ροές στις οικονομικές κυρώσεις και τις εξωτερικές παρεμβάσεις, επισημαίνοντας τον ρόλο των ΗΠΑ στην αποσταθεροποίηση της περιοχής.
Σε κάθε περίπτωση, οι δηλώσεις του Ρούμπιο και οι αντιδράσεις που προκάλεσαν αναδεικνύουν την ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Λατινικής Αμερικής και τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση για την ευθύνη της μεταναστευτικής κρίσης.