Η Ευρώπη φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα φάση έντασης, με τις μεγαλύτερες χώρες να αυξάνουν τους στρατιωτικούς τους προϋπολογισμούς, να επανεξετάζουν την άμυνα τους και να αναθεωρούν στρατηγικά σχέδια, ακόμη και για την επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ανατολική Ευρώπη, με τα σύνορα με τη Ρωσία να αποτελούν πιθανό πεδίο σύγκρουσης, ενώ η μετακίνηση δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών και εξοπλισμού από τη δυτική Ευρώπη προς την Ανατολή είναι σε πλήρη εξέλιξη.
Ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Boris Pistorius, εκτιμά ότι μια άμεση σύγκρουση με τη Ρωσία μπορεί να συμβεί ήδη το 2028, ενώ άλλοι στρατιωτικοί θεωρούν ότι το τελευταίο ειρηνικό καλοκαίρι έχει ήδη παρέλθει. Ο επικεφαλής της Ενοποιημένης Διοίκησης Υποστήριξης του NATO, αντιστράτηγος Alexander Zolfrank, προειδοποιεί ότι η Ρωσία θα μπορούσε να εξαπολύσει περιορισμένο πλήγμα σε έδαφος της Συμμαχίας ακόμη και άμεσα, με πιθανή κλιμάκωση μετά την ολοκλήρωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται ραγδαία: στη Γερμανία τα επόμενα χρόνια προγραμματίζονται επενδύσεις 377 δισ. ευρώ σε 320 προγράμματα εξοπλισμών, ενώ η Γαλλία θα διαθέσει έως το 2030 περισσότερα από 400 δισ. ευρώ για στρατό και αμυντική βιομηχανία. Το Λονδίνο υλοποιεί ριζική αναδιάρθρωση στρατού, με έμφαση στα μη επανδρωμένα οχήματα.
Η προετοιμασία γίνεται πλέον σε επίπεδο NATO και ΕΕ. Στο πλαίσιο των νέων Δυνάμεων Άμεσης Αντίδρασης των Συμμάχων (ARF), ο αριθμός στρατευμάτων σε κατάσταση αυξημένης επιχειρησιακής ετοιμότητας αυξήθηκε σε 300.000, ενώ η Γερμανία προορίζεται ως κεντρικό ορμητήριο για τη μεταφορά έως 800.000 στρατιωτών και εξοπλισμού στο ανατολικό μέτωπο. Για να επιτευχθεί αυτό, η ΕΕ σχεδιάζει ένα «στρατιωτικό Schengen», απλοποιώντας τις διαδικασίες μετακίνησης στρατευμάτων από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, με στόχο η μεταφορά τους να διαρκεί μόλις τρεις έως πέντε ημέρες αντί για 45. Παράλληλα, εντοπίστηκαν 500 «στενωποί» σε διαδρομές μεταφοράς στρατευμάτων, με προτεινόμενες επενδύσεις 100 δισ. ευρώ σε υποδομές.
Στο πολιτικό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να επιδιώκει κυρίως να «κερδίσει χρόνο» στην Ουκρανία, διατηρώντας την σύγκρουση σε κατάσταση παγώματος και εξασφαλίζοντας σταθερότητα στις αγορές. Σύμφωνα με τον καθηγητή Igor Pellicciari, η στρατηγική της ΕΕ παραμένει αδιέξοδη: ενώ εμφανίζεται ενωμένη, η πραγματική ενότητα απουσιάζει, με χώρες να διαφοροποιούνται στη στήριξη των ουκρανικών δυνάμεων και να επιδιώκουν επιλογές συμβιβασμού με τη Ρωσία.
Η Ευρώπη, επομένως, εντείνει τις στρατιωτικές και πολιτικές προετοιμασίες της, συνδυάζοντας τεράστιες δαπάνες, αναδιοργάνωση στρατών, ανάπτυξη logistics και ασαφή πολιτική στρατηγικής. Η Γερμανία αναδεικνύεται στο κεντρικό ορμητήριο του NATO, ενώ η ΕΕ φαίνεται να επιδιώκει τη συνέχιση της σύγκρουσης για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, χωρίς να υπάρχει σαφής ορίζοντας για ειρηνική επίλυση.