Στην άκρη της ευρωπαϊκής σκηνής ακούγεται ένας παλιός, βαριάς μοίρας ήχος∙ σαν να τρίζει η ίδια η Ιστορία πριν ξαναγράψει τραγωδία. Κανείς δεν τρελάθηκε∙ απλώς μας προετοιμάζουν, μεθοδικά και αθόρυβα, σαν μια νέα Ιφιγένεια που την οδηγούν στην πυρά, για έναν πόλεμο που η Γηραιά Ήπειρος δεν αντέχει και δεν χρειάζεται.
Οι δηλώσεις των ισχυρών —του Δένδια, του Πιστόριους, του Γάλλου αρχιστρατήγου, του Βρετανού στρατηγού— δεν είναι τυχαίες στιγμές. Είναι καμπάνες. Καμπάνες που σημαίνουν ότι η Ευρώπη ετοιμάζει στρατό, ψυχή και αφήγημα για σύγκρουση με τη Ρωσία. Όχι οι ΗΠΑ· η Ευρώπη. Μόνη της. Με πρόφαση την Ουκρανία, αλλά με αιτία πολύ βαθύτερη: την αδυναμία της να δεχτεί ότι ο κόσμος αλλάζει χωρίς εκείνη στο κέντρο.
Η καρδιά της διαμάχης είναι γνωστή: Ντονμπάς και Κριμαία. Η Ευρώπη απαιτεί να γυρίσουν. Η Μόσχα αρνείται. Κανείς δεν κάνει πίσω. Κι όταν δύο ανδρείκελα τραβούν το σχοινί με φανατισμό, το σχοινί πάντα κόβεται — και πέφτουν αυτοί που δεν φώναξαν ποτέ.
Ο Γερμανός ΥΠΑΜ μίλησε για «τελευταίο ειρηνικό καλοκαίρι». Λόγια βαριά σαν χειμωνιάτικη πάχνη.
Ο Γάλλος αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων κάλεσε τον λαό να είναι έτοιμος για «θυσίες» και για «να δώσει τα παιδιά του». Σαν να μην μάθαμε τίποτα από τα χαρακώματα της Ευρώπης που κάποτε κατάπιαν μια ολόκληρη γενιά.
Ο Έλληνας ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι «να θυσιαστούμε για την Ευρώπη». Σκληρή κουβέντα, που θέλει κότσια να την ξεστομίσεις και ακόμα περισσότερα να τη δεχτείς.
Ο Βρετανός στρατηγός προβλέπει πόλεμο ταχύτερο, πιο σφοδρό, πιο ανελέητο από ό,τι στην Ουκρανία — με τη Γερμανία μπροστάρη.
Και την ίδια ώρα, η Ρωσία δεν μένει με σταυρωμένα χέρια. Ύστερα από χρόνια πολέμου, έχει πλέον στρατιώτες που ξέρουν τη φωτιά από πρώτο χέρι και βιομηχανία που παράγει όπλα με ρυθμό και ψυχρότητα παλιών Σοβιετικών εργοστασίων: drones κάθε τύπου, θερμοβαρικά, βαλλιστικά, πυρηνοκίνητους πυραύλους και θηριώδεις τορπίλες όπως ο Ποσειδώνας.
Όλα αυτά μαζί γράφουν ένα μόνο συμπέρασμα:
Μια σύγκρουση Ευρώπης–Ρωσίας δεν θα ’χει νικητές. Θα ’χει μονάχα πόλεις που θα σβηστούν σε μια αναλαμπή τακτικών πυρηνικών. Θα ’χει γη που θα μαυρίσει και ψυχές που δεν θα ξαναβρούν το φως.
Και μέσα σε αυτό το παράλογο σκηνικό, η Ελλάδα —η δική μας Ελλάδα, που ξέρει τι σημαίνει αίμα, τι σημαίνει ξενιτιά, τι σημαίνει μάνα που περιμένει στο κατώφλι— δεν έχει θέση σε τέτοια τρέλα. Δεν θα γίνει Ιφιγένεια κανενός. Δεν θα θυσιαστεί για αυτοκρατορικά όνειρα ούτε θα αφήσει τα παιδιά της να γίνουν προσάναμμα σε σενάρια άλλων.
Η Ευρώπη πρέπει να σταματήσει πριν περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή.
Και εμείς πρέπει να μιλήσουμε καθαρά, όπως μιλούσαν οι παλιοί όταν έβλεπαν το κακό να έρχεται από μακριά:
Ο πόλεμος αυτός δεν είναι σωτηρία. Είναι καταστροφή.
Και δεν θα την δεχτούμε.