Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπρούσαλης
Πριν λίγες ημέρες, άρθρο στο Capital.gr επιχείρησε να παρουσιάσει τον μετρικό σιδηρόδρομο της Πελοποννήσου ως ξεπερασμένο και άχρηστο, ενώ ταυτόχρονα εξύμνησε τους αυτοκινητόδρομους. Ο αρθρογράφος κ. Δ. Παπαδημητρίου, υπερπηδώντας κάθε λογική, εμφανίζεται ως «πατέρας» της ιδέας δημιουργίας ποδηλατόδρομου πάνω στη σιδηροδρομική γραμμή, αγνοώντας πλήρως τις τεχνολογικές δυνατότητες ενός εκσυγχρονισμένου σιδηροδρόμου και τις προοπτικές του για οικονομική και περιβαλλοντικά φιλική λειτουργία.
Στο όνομα της «αναπτυξιακής» προοπτικής, προτείνεται η πλήρης κατάργηση του σιδηροδρόμου, αντικαθιστώντας τον με ποδηλατόδρομο που θα φέρει δήθεν τουριστική και οικονομική αναζωογόνηση. Η λογική αυτή παραγνωρίζει ότι μια λειτουργική σιδηροδρομική υποδομή παρέχει συνδυαστική χρήση για προαστιακές, υπεραστικές, τουριστικές και εμπορευματικές μεταφορές, σε αντίθεση με τον μονοδιάστατο χαρακτήρα των ποδηλατικών διαδρομών.
Η προτεινόμενη «κοσμογονία» των ποδηλατοδρόμων προβάλλεται ως λύση για την ενίσχυση του αγροτουρισμού και της ήπιας κινητικότητας, ενώ στην πραγματικότητα υποβαθμίζει τη δημόσια υποδομή που θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά οφέλη σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ο σιδηρόδρομος, αν εκσυγχρονιστεί και αξιοποιηθεί σωστά, θα μπορούσε να συνδυάσει βιώσιμη μεταφορά, τουριστική εμπειρία και κοινωνικοοικονομική απόδοση – στοιχεία που οι υποστηρικτές του ποδηλατόδρομου φαίνεται να αγνοούν.
Η λογική της μονοδιάστατης «ανάπτυξης μέσω ποδηλάτου» ακολουθεί την ίδια πεπατημένη που οδήγησε στον κατακερματισμό των σιδηροδρομικών δικτύων παλαιότερα, υποκύπτοντας σε προτεραιότητες βραχυπρόθεσμου ιδιωτικού οφέλους και πολιτικών εντυπώσεων. Την ίδια στιγμή, η πραγματική αξία της υποδομής ως δημόσιου αγαθού, που προσφέρει ασφαλή, οικονομική και περιβαλλοντικά υπεύθυνη μετακίνηση, παραγνωρίζεται.
Η υπεράσπιση του σιδηροδρόμου Πελοποννήσου δεν είναι μόνο ιστορική ή συναισθηματική – αποτελεί κρίσιμο στοιχείο βιώσιμης ανάπτυξης και εναλλακτικής μετακίνησης. Η αλόγιστη μετατροπή του σε ποδηλατόδρομο κινδυνεύει να ακυρώσει τις δυνατότητες ανασυγκρότησης της υπαίθρου και της τουριστικής αξιοποίησης, παραδίδοντας την υποδομή σε μια «ειρηνική επιδρομή» ποδηλατιστών χωρίς μακροπρόθεσμο όφελος.
Ο σιδηρόδρομος Πελοποννήσου, αν σωστά διαχειριστεί, μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα από μια απλή «ρομαντική» ποδηλατική διαδρομή. Η πρόκληση βρίσκεται στο να βρεθεί η ισορροπία ανάμεσα στην καινοτομία, την οικονομική λογική και την περιβαλλοντική υπευθυνότητα – όχι στην ιδεοληπτική υπεράσπιση μιας καταστροφικής ιδέας.
Κωνσταντίνος Μπρούσαλης
Εκπαιδευτικός, ιστορικός ερευνητής-συγγραφέας, εκπρόσωπος του Κινήματος Διάσωσης Επαναλειτουργίας Σιδηροδρόμου Πελοποννήσου