Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θα επισκεφθεί την Αθήνα μέσα στον Νοέμβριο, όπου θα έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Η ακριβής ημερομηνία της επίσκεψης θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Την πληροφορία γνωστοποίησε η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού.
Τι πιθανώς θα ζητήσει ο Ζελένσκι;
Ένταση της ελληνικής υποστήριξης στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία: Ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα καλύψει το θέμα της υποστήριξης από ευρωπαϊκές χώρες στη μάχη κατά της Ρωσία.
Μπορεί να ζητήσει από την Ελλάδα να αυξήσει στρατιωτική ή υλικοτεχνική βοήθεια (όπως να ενισχυθεί η εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων ή η αποστολή εξοπλισμών) – όπως έχει γίνει στο παρελθόν.
Να ζητήσει συμμετοχή της Ελλάδας σε συμφωνίες για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο.
Στήριξη της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή ενσωμάτωση και στο ζήτημα της ασφάλειας: Η Ελλάδα έχει διακηρύξει ότι στηρίζει την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο NATO.
Ο Ζελένσκι πιθανώς θα ζητήσει από την Ελλάδα να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στο πλαίσιο της Ε.Ε. υπέρ της ένταξης της χώρας του, ή τουλάχιστον να διαμορφώσει πιο ενεργητική στάση.
Ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ενέργειας και μεταφορών, ώστε η Ουκρανία να ενταχθεί σε ευρωπαϊκά δίκτυα που ενισχύουν τη γεωστρατηγική της θέση.
Θέματα ανθρωπιστικής και αμυντικής φύσεως: Ο Ζελένσκι μπορεί να ζητήσει επιπλέον ελληνική στήριξη στο να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες του πολέμου (π.χ. εκπαίδευση, επανόρθωση υποδομών) και στρατιωτική βοήθεια για να αντέξει ο χειμώνας.
Αυτό που έχει γίνει σαφές είναι ότι η Ουκρανία ανησυχεί για την αμυντική θωράκιση της πριν τις χειμερινές συνθήκες.
Η Ελλάδα, μέσω του Μητσοτάκη, θα επαναλάβει τη δέσμευση για σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, όπως έχει ήδη γίνει.
Παράλληλα, θα θέσει ως προτεραιότητα τη συνέχιση της συνεργασίας εντός του NATO και της Ε.Ε., αλλά και τα εθνικά της συμφέροντα — για παράδειγμα η στρατιωτική της θωράκιση απέναντι σε άλλα ζητήματα, η ενεργειακή της αυτονομία και η διατήρηση ισορροπιών στην περιοχή.
Η Ελλάδα θα δείξει «διαλλακτικότητα» αλλά και επιφυλακτικότητα στο να υπερβεί συγκεκριμένα όρια (π.χ. δεν έχει επιβεβαιώσει ότι θα παραδώσει ρωσικής κατασκευής συστήματα ή πλήρη συμμετοχή σε μορφές που θα την εκθέσουν άμεσα).
Επίσης, η Αθήνα πιθανώς θα επιδιώξει να πάρει συγκεκριμένα «αντάλλαγμα» στο διπλωματικό ή οικονομικό επίπεδο (ενίσχυση των ελληνικών συμφερόντων στην Ε.Ε., ενεργειακή συνεργασία, εξαγωγές, κ.λπ.).
Η στάση της Αμερικής στο θέμα της Ουκρανίας παραμένει υποστήριξη, αλλά με ορισμένες διαφοροποιήσεις και προσεκτικά βήματα:
Οι ΗΠΑ έχουν δείξει ότι θεωρούν τον πόλεμο της Ουκρανίας θέμα ευρωπαϊκής αλλά και παγκόσμιας ασφάλειας.
Παράλληλα, η υποστήριξη παραμένει αλλά υπάρχει πίεση για “παραγωγική” χρήση των πόρων και για σαφή σχέδια. Για παράδειγμα, η Ουκρανία έχει διατυπώσει προσδοκίες για μεγαλύτερη αμυντική υποστήριξη και οι ΗΠΑ έχουν θέσει όρους.
Στο ελληνικό πλαίσιο: η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό σύμμαχο των ΗΠΑ στο Νότιο‑Ανατολικό κομμάτι της Ευρώπης, τόσο στρατιωτικά όσο και ενεργειακά.
Επομένως, οι ΗΠΑ πιθανώς θα χαιρετίσουν την επίσκεψη του Ζελένσκι, θα δουν θετικά τη συνεργασία Ελλάδας–Ουκρανίας, αλλά ταυτόχρονα θα παρακολουθούν αν η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει ουσιαστική στήριξη — και θα θέσουν έμμεσα απαιτήσεις για συνέπεια και αποτέλεσμα.
Ενδεικτικός “κατάλογος” επιδιώξεων και ανταλλαγμάτων
Ο Ζελένσκι: «Βοηθήστε μας με αεροπορική εκπαίδευση, αμυντικό υλικό, αναγνώριση της Ουκρανίας ως πλήρες μέλος Ε.Ε./ΝΑΤΟ, ενίσχυση υποδομών».
Η Ελλάδα: «Στηρίζουμε, αλλά θέτουμε όρους — θέλουμε και εμείς ενίσχυση σε ενεργειακή ασφάλεια, ενεργειακή συνεργασία, οικονομικά οφέλη. Δεν μπορούμε να αναλάβουμε υπερβολικά ρίσκα».